طبق هشدار سازمان یونسکو ساخت پل قصر جنگلی بر فراز رودخانه «البه» که از اواخر سال 2007 آغاز شده است منجر به سلب عنوان میراث جهانی از شهر درسدن آلمان میشود؛ همچنان که طرح مخرب احداث جاده در جنگل ابر، یکی از بکرترین جنگلهای ایران، منجر به تخریب بخش عمدهای از جنگلهای کمیاب هیرکانی این منطقه خواهد شد.
جنگل ابر واقع در 50 کیلومتری شمال شاهرود و در مسیر جاده شاهرود به آزاد شهر گلستان ادامه جنگلهای شمالی کشورمان است و بهدلیل آنکه همواره ابری بر فراز این منطقه جنگلی وجود دارد به جنگل ابر شهرت یافته است.این نوشتار نگاهی است کوتاه به روند تحولات و درگیریهای موجود پیرامون احداث پل قصر جنگلی در شهر درسدن که میتواند مصداق خوبی برای مقایسه با رویدادهای مشابه بسیار در زمینه میراث غنی فرهنگی در کشورمان باشد.
«پل قصر جنگلی» نام گذرگاه در دست احداث بر فراز رودخانه البه در شهر درسدن آلمان است. طرح احداث این پل که بهمنظور اتصال قسمتهای شرقی و جنوبی درسدن با بخش شمالی و همچنین اسکان صنعتی در حاشیه فرودگاه ایجاد میشود به سال 1997 باز میگردد. مراحل آغازین این طرح بهدلیل تغییرات بسیار، ناشی از نواقص موجود در برنامه ریزیهای اولیه و مهمتر از همه وجود اختلافات سیاسی و حقوقی در این زمینه تا اواخر سال 2007 به تعویق افتاد. نقطه شروع مناقشات به تصمیمگیری شهروندان درسدن در سال 2005 باز میگردد که طی آن 68 درصد شرکتکنندگان در نظر سنجی موافقت خود را برای ساخت پل قصر جنگلی اعلام کردند.
در آن زمان کوچکترین نشانهای از به خطر افتادن موقعیت درسدن در یونسکو وجود نداشت تا اینکه سرانجام در جولای سال 2006 با تصمیم سازمان یونسکو 20 کیلومتر از اراضی اطراف رودخانه البه که در سال 2004 عنوان میراث جهانی را دریافت کرده بود در لیست قرمز و در شمار مکانهای در معرض تهدید گرفت.
بهدنبال اعتراض یونسکو به احداث این پل، شهروندان درسدن در حالی خواستار توقف احداث پل شدند که تلاش آنها با استنباط دادگاه مبنی بر اینکه کنوانسیون میراث جهانی نمیتواند از تغییر مکانهای ثبت شده میراث فرهنگی و طبیعی حمایت کند، موفقیتی در پی نداشت، به غیراز آنکه آغاز عملیات احداث پل را برای چند ماه، یعنی از 13 آگوست به 19 نوامبر 2007 به تعویق انداخت. سرانجام در زمستان 2007 در میان انبوه اعتراضات شهروندان درسدن و حضور افراد سرشناسی چون گونتر گراس ( نویسنده مشهور اهل آلمان برنده نوبل ادبیات و صاحب کتاب طبل حلبی) کار قطع درختان خیابان قصر جنگلی و ساحل کولاریتس آغاز شد و اقدامات پی ریزی در مراتع دو طرف رودخانه البه انجام گرفت.
در پانزدهم ژانویه 2008 نیز یک اصله درخت راش 280 ساله که از 12 دسامبر 2007 به محل تجمع فعالان حمایت از محیط زیست با نام گروه رابین وود تبدیل شده بود قطع شد. در حقیقت این درخت بهعنوان محلی سمبلیک برای حضور و اعتراض صلح آمیز مردم درسدن،تاریخ قطع درخت را از 10 ژانویه به تعویق انداخت. این در حالی است که تحولات پیرامون احداث پل در شهر درسدن با انتشار خبر تهدید آمیز یونسکو مبنی بر سلب عنوان میراث جهانی از این شهر در جولای 2008، شکل جدیدی بهخود گرفت.
سازمان یونسکو علت اصلی این تهدید را ابراز نگرانی نهاد فرهنگی سازمان ملل از خدشه دار شدن تصویر منحصر به فرد این محوطه فرهنگی با شهر قدیمی درسدن به واسطه احداث این پل دانست و در ادامه افزود: از مجموع 851 محوطه ثبت شده در فهرست میراث جهانی 32 مورد به کشور آلمان تعلق دارد که میبایست بهعنوان دارایی مشترک همه انسانها برای نسلهای آینده حفاظت و حمایت شود. به گفته رئیس میراث جهانی یونسکو در پاریس تنها راه جلوگیری از عملی شدن تصمیم یونسکو، توقف احداث پل و تصمیمگیری جدید شهروندان درسدن در این باره است. به گفته کارشناسان نخستین بار است که چنین رویدادی در تاریخ کنوانسیونهای میراث جهانی رخ داده است.
از جمله پیشنهادهایی که میبایست به کمیته میراث جهانی یونسکو نیز ارائه شود پیشنهاد احداث یک تونل به جای پل زیر رودخانه البه است که گویا بهعنوان تنها راه چاره از سوی یونسکو نیز پذیرفته شده است. لذا با اعلام رای موافقت مجلس درباره ساخت تونل قرار است شهروندان درسدن در ماه جولای (تیرماه) تصمیم جدید خود را پیرامون چگونگی ساخت گذرگاه قصر جنگلی اعلام کنند. این در حالی است که شهر درسدن آلمان در هفتههای اخیر به دو بخش طرفداران و مخالفان احداث پل قصر جنگلی تقسیم شده است.همچنان که در جریان مبارزات انتخاباتی کشورمان پس از احداث جاده میان گذر انزلی با وعده و وعید کاندیداها هم اینک نوبت جنگل ابر است که با عبور لولههای گاز و نفت و خطوط انتقال برق بین شاهرود و گرگان و نیز جادههای تدارکاتی آن صرفا بهعلت کوتاهی مسیر از میان جنگل گذشته و هر کدام دهها هکتار از جنگل را نابود کنند.
وزیر دادگستری شهر زاکسن آلمان پس از بحث و گفتوگوی طولانی مدت پیرامون احداث تونل و برآورد هزینه ساخت این گذرگاه بین 150 تا 177 میلیون یورو از تحولات کنونی شهر درسدن با عنوان جنگی مقدس یاد کرده و اظهار داشت که اعتراض صلح آمیز به احداث پل یکباره به نوعی جنایت تبدیل شده است بهطوریکه هم اکنون 18مورد شکایت مبنی بر خسارتهای مالی و جانی، سرقت و تهدید ارائه شده است. گفتنی است با وجود آغاز کار ساخت پل قصر جنگلی در اواخر سال 2007،اختلافات و درگیریهای میان مخالفان و طرفداران احداث پل همچنان ادامه دارد بهطوری که در چند هفته اخیر خسارتهای مالی جدیدی بهوسیله افراد ناشناس در محل عملیات ساختمانی پل و بهمنظور به تاخیر انداختن روند ساخت و ساز ایجاد شده است.
به گفته پلیس درسدن میزان خسارتهای وارد شده بهویژه بر دستگاه گران قیمت دریل بسیار بالاست. با از کار افتادن دستگاه دریل عملیات ساخت پل برای مدت زمانی طولانی متوقف شد. شدت درگیریها و خشونت میان پلیس و معترضان به جایی رسید که ارتش را نیز وادار به مداخله در شهر کرده است. از سوی دیگر صحنههایی نظیر تغییر شکل مراتع پای قصر جنگلی درسدن، شخم زنی چمنزارهای این محوطه توسط دستگاههای سنگین، کارگزاری پی بتونی در خاک و بلند شدن سر و صدای جرثقیلها و ماشینهای خاکبرداری که این روزها به اوج خود رسیده است حامیان محیط زیست این کشور را نیز به شدت تحتتأثیر قرار داده است بهطوری که گروه فعالان محیط زیست «رابین وود» به تازگی یک جرثقیل ر ا به تصرف خود در آورده که به در گیری میان پلیس و معترضان در طول اشغال یک هفتهای این دستگاه انجامید.
بهدنبال آن وزیر دادگستری درسدن هشدار داد کسانی که در مخالفت با ساخت پل قصر جنگلی اعلام جنگ میکنند در حقیقت موانع ارتکاب جرم را کاهش میدهند. هفته گذشته مسئولان شهر درسدن اقدام به یک همه پرسی در این شهر نمودند. بر این اساس شهروندان درسدنی میبایست به یکی از این دو پرسش پاسخ میدادند: یونسکو تهدید کرده است اگر شهر درسدن اقدام به احداث پل قصر جنگلی نماید این شهر عنوان میراث جهانی را از دست خواهد داد.
1- یونسکو حق دارد 2-یونسکو حق ندارد. بنابر آمار ارائه شده 68 درصد مردم حق را به یونسکو داده و 38 درصد مخالفت کردند. طبق برنامه ریزیهای نخستین طرح احداث پل قصر جنگلی میبایست با برآورد هزینه 160 میلیون یورویی تا سال 2010 به انجام میرسید. این در حالی است که هم اکنون 16 مورد شکایت علیه احداث پل به دادگاه نظارت درسدن ارائه شده است.به شکایات 3 انجمن حمایت از طبیعت و محیط زیست قرار است در نوزدهم جولای رسیدگی شود.
استدلال این 3 انجمن حمایت از گونهای نادر از موشهای در معرض خطر در محوطه رودخانه البه اعلام شده است. در ادامه مناقشات پیرامون احداث پل قصر جنگلی در روزهای گذشته، گئورگ میلبراند نخست وزیر ایالت درسدن آلمان در گفتوگو با روزنامه زاکسن در سخنان شدیداللحنی واکنش سازمان یونسکو را نسبت به احداث پل درسدن به باد انتقاد گرفت و عنوان کرد استنباط یونسکو به مثابه یک ماهی لغزان در دستان آدمی است. فرانسیسکو باندارین رئیس مرکز میراث جهانی یونسکو در پاریس نیز سیاستمداران اهل زاکسن را به بیتفاوتی متهم کرده و خواستار یک نظر سنجی جدید از شهروندان درسدن برای احداث پل بر محوطه رودخانه البه شد.
این در حالی است که میلبراندت با مضحک خواندن سخنان باندارین افزود: اگر دقیقتر بنگریم خواهیم دید که یونسکو درگیر نوعی مباحثه سلیقهای شده است. کارشناسان معتقدند مسئولان سیاسی زاکسن میبایست آگاه باشند که تحولات اخیر به معنای یک درگیری شخصی میان سازمان یونسکو و نخست وزیر نیست؛چرا که تمامی نخبگان فرهنگی درسدن در چارچوب نامههای صریح،گزارشها و قطعنامه ها، طرح احداث پل قصر جنگلی را مغایر با حقوق فرهنگی شهر درسدن اعلام کردند.
welt.de